Autisme: een (enge) definitie

Volgens de DSM-5 (APA,2013) is de autismespectrumstoornis (ASS) – de formele benaming voor autisme -  een ontwikkelingsstoornis gekenmerkt door beperkingen in de sociale communicatie en interactie en/of beperkt, repetitief gedrag wat betreft interesses en een hyper- of hyporeactiviteit op prikkels.

Het is volgens de GGZstandaarden belangrijk om een biopsychosociale benadering te hanteren en ons er van bewust te zijn dat er verschillende, elkaar beïnvloedende individuele én omgevingsfactoren op verschillende niveaus aanwezig kunnen zijn.

Wat betekent dat in gewone taal?

De hersenen van mensen met autisme werken anders, waardoor ze informatie op een andere manier verwerken dan gewoonlijk:

• Doorgaans ervaren ze dingen die ze horen, zien, ruiken, proeven,…intenser;
• Verandering, onverwachte gebeurtenissen of onvoorspelbare situaties kunnen moeilijk zijn;
• En het contact met of begrijpen van andere mensen loopt soms stroever

En soms kàn dat problemen geven. Op school, op het werk, thuis, sociaal…maar dat is voor iedere autistisch persoon anders. Net zoals we allemaal verschillend zijn.

Bewustzijn: naar een beter begrip van autisme

Ik hoop dat mijn korte introductie je al iets duidelijker maakt wat autisme is.

Wil je autisme écht beter begrijpen? Dan wil ik je graag uitnodigen om je open te stellen en te luisteren naar mensen die autisme hebben. Luister naar hun ervaringen en hoe zij de wereld beleven. Bij élke autistische of neurodivergente persoon. Want net zoals bij iedereen, wil het niet zeggen dat wanneer je één persoon kent, je meteen weet hoe iedereen met datzelfde kenmerk of dezelfde aandoening zich voelt, denkt of de wereld ervaart.

Misschien ontdek je wel heel nieuwe dingen, die een definitie jou niet vertellen kan.

Het zet meteen ook in de verf dat we niet alleen hoeven stil te staan bij wat er misschien moeilijk(er) gaat, maar dat autisme ook zeker zijn voordelen heeft. Denk aan: oog voor detail, sterk logisch redeneren en een goede portie creativiteit. 

Een persoonlijke aanrader? Check out @Sketchnotesara op Instagram. Ze is autistisch en tekent leuke comics over autisme (en over eten).

Hoe gaan we er dan mee om?

Mijn vader (love you!) zegt al eens “als ge niet kunt volgen, fietske pakken”.

Een grapje in ons gezin, maar de uitspraak is ook iets wat ik zie en hoor wanneer het gaat over hoe we als maatschappij reageren (op anderen) bij verandering. We moeten volgen. We moeten ‘mee met onze tijd’. En kan je niet volgen? Dan is dat vooral JOUW probleem. En zie maar dat je mee bent, want anders…

En de oplossing lijkt altijd zo simpel: je verandert gewoon iets. Je moet gewoon iets aanpassen.

Makkelijker gezegd dan gedaan. Soms vergeten we dat wel even.

En stel je nu eens voor dat je autistisch of neurodivergent bent. Je verwerkt dingen sowieso al anders, en dan wordt ook nog van je verwacht dat je je steeds aanpast.

Veel mensen met autisme passen zich dagelijks – bewust en onbewust – al aan om om te gaan met alles wat op hen afkomt. Ze ervaren doorgaans meer druk om (delen van) zichzelf te verbergen om te kunnen voldoen aan de sociale normen, vaak met negatieve gevolgen voor hun welzijn.

Dus, op een dag als deze waarin autisme centraal staat, is het misschien ook een moment om acceptatie (#autismacceptance) centraal te stellen.

Acceptatie – als een van de zes kernprocessen van Acceptance and Commitment Therapy (ACT) – kan je begrijpen als het erkennen van wat er is en een bereidheid om open te staan voor de verschillen en de ervaringen die dat met zich meebrengt. (H)Erkennen van anders zijn. En hoewel dat misschien eenvoudig klinkt, is acceptatie een proces dat moeite kost. Wees mild en vriendelijk in dit proces. Voor anderen, maar zeker ook voor jezelf.  Een bereidheid om onze verschillen te omarmen kan misschien wel een wereld van verschil betekenen voor iemand. Misschien wel voor jou.

Dus lieve mensen, op deze dag, wil ik jullie dus graag uitnodigen om een ‘simpele’ stap te zetten. Zoals de Fixkes het zeiden: vraag het aan…een autist.

#acceptance #ACT #psycholoog #GGZ #cerebloom #neurodivergentie #wereldautismedag #autisme #autism #worldautismday #ikvraaghetaan #Ikvraaghetaaneenautist